Etiket arşivi: okul öncesi çocukları

Okul Öncesi Dönemde Çocuklarla Cinsellik Hakkında Konuşmak

 

Okul öncesi dönemdeki çocuklar kendi bedenlerine fark etmeye ve karşı cinsteki arkadaşlarının bedenlerinin farklı olduğunu anlamaya başlarlar. Bu dönem, çocukların birçok şeyi merak ettiği ve sorguladığı bir dönemdir. Bu nedenle, hamilelik ve doğum konuları da çocukların sorgulamaya başladığı ve merak ettiği konulardır.

Okul öncesi dönemde, çocukların verilen cinsel eğitim daha büyük yaş çocuklardan farklı olmalıdır, çünkü bu dönemdeki çocuklar soyutlama becerisini henüz kazanmamıştır. Bu nedenle, birçok bilgiyi yetişkinler gibi işlemekte zorlanabilirler. En temel cinsel eğitim, çocuğun vücudunu tanıması, cinsiyet farklılıklarının anlatılması ve bedensel sınırların öğretilmesi şeklinde olmalıdır.

Çocuklar, bir yaşından itibaren kendi bedenlerini fark etmeye ve kendilerine dokunarak bedenlerini keşfetmeye başlarlar. Bu dönemde, çocuğun kendini keşfetmesine izin vermek gerekir. Hatta okul öncesi dönemde, çocukluk çağı mastürbasyonu da yaygındır. Bu tür davranışlara, kızarak veya ceza vererek tepki göstermek doğru değildir. Çocuk yanlış bir şey yaptığını düşünüp, utanabilir. Çocuk bu tür davranışlar yaparken, dikkatini dağıtmak ve başka şeylerle ilgilenmesi için teşvik etmek önemlidir.  Üç yaşından itibaren ise, çocuklara sosyal ortamda nasıl davranılması gerektiği öğretilirken, bu davranışı da kendi özel alanında yapması gerektiği öğretilebilir. Eğer çocuk bunu çok fazla yapıyorsa, bunun bir duygusal nedenden kaynaklanıp kaynaklanmadığına bakmak gerekir.

Çocuklar, karşı cinsteki arkadaşlarının bedenlerinin farklı olduğunu fark etmeye başladıklarında, çocuklara kız ve erkek arasındaki bedensel farklılığı anlatmak yararlı olacaktır. Kız ve erkek bedenlerinin aynı olan kısımlarını anlatmak, farklı olarak da erkekler de penis, kızlarda ise vajina olduğunu belirtmek gerekir. Bu farklılıkları anlatırken, komik ve argo kelimeler kullanarak, çocuğu yanlış bilgilendirmemek gerekir. Çocuk gerçek isimleri bilmelidir. Farklı isimler takmak, çocuk için kafa karıştırıcı olabilir ve çocuğun doğru şekilde bilmemesi sosyal ortamda karışıklık yaşamasına neden olabilir.

Çocuklar, bu dönemde bebeklerin nasıl olduğuna dair de sorular sormaya başlar. Bu dönemde, çocuklara, annedeki yumurtalar ve babadaki tohumların birleşmesiyle bebek oluştuğu söylenebilir. Bu küçük yumurtanın annenin rahminde büyüdüğü ve zamanı geldiğinde ise hastanede doktorların yardımıyla rahimden çıktığı belirtilebilir. Daha fazla bilgi vermek çocuk için kafa karıştırıcı olabilir. Bazen ebeveynler anlatırken, annenin karnının kesilip alındığını söyleyebilmektedir. Bu tür ayrıntılı açıklamalar, çocuk için kaygı verici olabilir.

Okul öncesi dönemde, çocuklara bedensel sınırları ve mahremiyeti öğretmek de önemlidir. Çocuk üç yaşına geldiği zaman,  giyinip, soyunurken, tuvalete girerken kendi özel alanını belirlemeyi öğrenmelidir. Anne baba da bunlara dikkat ettiğini göstererek, çocuğa rol model olabilir. Çocukla birlikte çıplak banyo yapmamak veya çocukları bir arada yıkamamak da önemlidir. Aynı şekilde, çocukların annenin göğsüne dokunmak istediği, ya da dudağından öpmek istediği durumlarda, çocuğa sınırlandırma getirmek de önemlidir. Çocuk hem kendi bedenini koruma hem de başkasının bedensel sınırlarını fark edebilmelidir. Bunun için, anne babanın da iyi rol model olması gerekir.

Okul öncesi dönem, çocukların birçok şeyi merak ettikleri bir dönemdir. Çocuklar somut işlem döneminde olduğundan, çocukların yaşına uygun açıklamalar yapmak, sosyal ortam için bedensel sınırları anlatmak önemlidir.

Uzm.Psk. Sedef Güngör

Kaynakça:

Semerci, Z.B. (2008). Çocuklarımızla Cinsellik Hakkında Nasıl Konuşalım?  İstanbul: Alfa Yayınları.