Bir denizci eşi olarak, ayrılığın ve uzakta olmanın zorluklarını yaşıyorum. Benim gibi birçok denizci eşi de aynı şeyleri yaşıyor. Yetişkin olarak bir süre sonra daha iyi başa çıkmaya başlıyoruz. Ancak çocuklara bunu anlatmak ve onlarla birlikte bu süreci atlatmak kolay olmuyor. Bu yazıda çocukları nasıl hazırlamalıyız ve neler yapmalıyız konusunda bilgilendirme yapmak istedim.

1. Çocukların ayrılığa kendilerini hazırlayabilmesi için, çocuğun mutlaka birkaç gün önceden duruma hazırlanması gerekmektedir. Babanın gidiş için hazırlık yapmaya başladığı süreçte, çocuklar da bilgilendirilmelidir. Baba gideceği yerin fotoğraflarını gösterebilir, nasıl bir yerde kalacağını tarif edebilir, orada hangi işleri yapacağının bilgisini verebilir. Aynı zamanda, çocuğu telefonla arayacağını, onun evde veya okulda neler yaptığını merak edeceğini, küçük sohbetlerinin mutlaka olacağı bilgisini de vermelidir.   Babadan ayrılmakta çok zorlanan çocuklarda, babanın gitmeden önce çocuğa onun için değerli olan küçük bir şey bırakması, ya da onun için yaptığı güzel bir resmi bırakması da çocuğun babayla bağını devam ettirmesine yardımcı olacaktır.
2. Çocuklar 5-6 yaş civarında coğrafi konumu ve zaman kavramını daha iyi anlamaya başlarlar. Bu yaştan itibaren çocukları bilgilendirirken, bir haritadan ve takvimden yararlanılabilirsiniz. Baba harita üzerinden nerede olacağını işaretleyebilir, uzaklığı anlatabilir. Bu yaştaki çocuklar tarihleri soyut olarak algılamakta zorlanırlar. Bu nedenle takvime, her akşam bir çarpı, koyarak, görsel olarak ne kadar zaman kaldığını somut hale getirebilirsiniz. Çocuk babanın gelişini takvimdeki kutuları takip ederek, anlayabilir.
3. Küçük yaş çocuklarda zaman ve uzaklık kavramı tam olarak oluşmadığından, babanın nerede olduğu ve ne zaman geleceği bilgisini anlaması zordur. 3-4 yaş gibi küçük yaş çocuklarda daha basit bir görsel hazırlayarak, babanın gelişine ne kadar kaldığını gösterebilirsiniz. Ancak bu yaş çocuklar daha çok ‘Nerede? Ne zaman gelecek? Neden gelmiyor?’ gibi soruları sıklıkla sorabilir. Evinizdeki oyuncakları kullanıp, çocuğunuza bunu bir hikaye gibi anlatabilirsiniz. ‘Deniz’in babası, böyle büyük denizlerdeki büyük gemileri kullanıyor, onları böyle sürüyormuş. Gemiye giderken de oğlu Deniz’i evinde annesiyle birlikte bırakıyormuş.  Oğlunu çok seviyor, çok özlüyormuş, onu bıraktığı için üzülüyormuş.  Oğlu da babası giderken üzülürmüş ve onu çok özlermiş. Ama gemi küçük çocuklar için uygun bir yer değilmiş. Ama baba her özlediğinde, oğlunu ararmış. Ona sürprizler yollarmış.’  gibi bir hikaye anlatılabilir. Bunun yanı sıra belirli zamanlarda çocuğa küçük sürprizler verilerek babanın yolladığı söylenebilir. Böylece çocuk önemsendiğini ve düşünüldüğünü hisseder. Eğer imkan varsa, babanın düzenli aralıklarla çocuğunu araması da bağın devam etmesi açısından önemlidir.
4. Babanın ayrılmadan önce çocuğun bulabileceği küçük notlar veya resimler bırakması da çocukların hoşuna gidecek ve bu süreci daha rahat atlatma konusunda yardımcı olacaktır.
5. Çocuğunuzu sürece hazırlasanız bile, çocuğunuzun da sizin gibi duygusal bir süreçten geçmesi aslında çok doğaldır. Kimi çocuklar bunu daha çok içine kapanarak, sessizleşerek gösterirken, kimi çocuklar ise daha çok hırçın davranarak ya da öfkelenerek gösterebilir. Bu süreçte, çocuğunuzun alışması için fırsat tanımak ve sabırlı olmak önemlidir. Çocuğunuzun duygularını anladığınızı gösterebilirsiniz. ‘Baban gittiği için, öfkelisin ve üzülüyorsun, biliyorum’ diyerek onu anladığınızı gösterebilirsiniz. Kendi duygularınızdan da bahsedebilirsiniz.
6. Baba gittikten sonra da ev içindeki rutinin aynı şekilde devam etmesi önemlidir. Ev ortamında yaşanan belirsizlik ve düzensizlik çocuğun bu süreci daha zor yaşamasına neden olabilir. O nedenle, ev ortamındaki uyku ve yeme düzeninin aynı şekilde devam etmesi, kuralların uygulanıyor olması önemlidir. Örneğin, çocuk duygusal davrandığı için birlikte yatmak, rutin dışı bir davranıştır ve baba geldiği zaman alışkanlıkları değiştirmek daha zor olacaktır.
7. Çocuğunuzla birlikte büyük bir kağıda ‘baba gelince yapılacaklar listesi’ oluşturmak da çocuğa hem umut verecek hem de çocuğu motive edecektir. Zaman zaman listenize eğlenceli şeyler ekleyebilirsiniz. Baba geldiği zaman da birlikte bu listeyi gerçekleştirebilirler.

 

Babanın ayrılığı, çocuklar da farklı davranışlara yol açabilmektedir. Ancak, bunun bir aydan daha uzun süre devam ettiği durumlarda mutlaka yardım alınması gerekmektedir.

Uzm.Psk.Sedef Güngör